Świadczenie alimentacyjne na rzecz żony lub męża po orzeczonym rozwodzie – kiedy i komu ono przysługuje

Alimenty po rozwiązaniu małżeństwa poprzez rozwód – dwa rodzaje świadczeń według polskiego „Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego”

Po orzeczonym rozwodzie była małżonka lub małżonek, jeśli zajdą szczególne okoliczności, mogą wystąpić o świadczenia alimentacyjne. Artykuł 60 „Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego” wyróżnia dwa rodzaje takich świadczeń: obowiązek alimentacyjny zwykły oraz obowiązek alimentacyjny rozszerzony (inaczej szczególny lub szerszy) precyzując szczegółowo zasady uzyskiwania alimentów od byłego małżonka.

Co to jest obowiązek alimentacyjny zwykły 

Z zasady małżonkowie mają wobec siebie równe prawa. Po rozwodzie może zajść taka okoliczność, że jedna z osób popada w stan niedostatku lub jest w stanie udowodnić takie zagrożenie ubóstwem, co więcej istnieją konkretne przyczyny, dla których nie jest ona w stanie zadbać o zaspokojenie swoich potrzeb życiowych samodzielnie. Chodzi o sytuacje niemożliwości zarobkowania i braku odpowiedniego majątku, które mogłyby być podstawą zadbania o swoje podstawowe potrzeby bytowe. Ważne przy tym jest to, że zagrożenie niedostatkiem nie może być zawinione o wnoszącego o przyznanie świadczeń alimentacyjnych, a więc nie uchyla się on od zarobkowania i nie posiada też majątku, który mógłby stać się podstawą dochodów. Ten, kto stara się o świadczenia alimentacyjne od byłego małżonka musi więc udowodnić, że jego roszczenie jest zasadne. Jeśli były mąż lub żona nie wykażą, że ich dochód jest na tyle niski, aby wykluczone było świadczenie alimentacyjne na rzecz osoby wnoszącej roszczenia, sąd rodzinny może ustanowić alimenty zwykłe. Warto także dodać, że prawną cechą ustanowienia obowiązku alimentacyjnego zwykłego jest również brak orzeczenia, iż któryś z małżonków ponosi wyłączną winę za rozpad małżeństwa, wystąpienie separacji lub unieważnienie małżeństwa. 

Na ile lat może zostać ustanowiony obowiązek alimentacyjny zwykły

Obowiązek alimentacyjny zwykły ustaje po upływie maksymalnie pięciu lat od momentu zaistnienia orzeczenia rozwodowego. Po upływie tego okresu sąd może przedłużyć czas uiszczania obowiązkowych świadczeń na rzecz byłego małżonka. Obowiązek alimentacyjny zwykły może też ustać w związku z ponownym małżeństwem osoby uprawnionej do pobierania alimentów lub śmierci jednej ze stron związanych świadczeniem. 

Czym jest obowiązek alimentacyjny rozszerzony

Obowiązek alimentacyjny rozszerzony ma zastosowanie wtedy, kiedy jedna za stron, czyli były mąż lub żona został uznany przez sąd za wyłącznie winny rozpadu małżeństwa, separacji małżeńskiej lub unieważnienia małżeństwa. Osoba taka nie może uchylać się od płacenia alimentów na rzecz strony poszkodowanej i nie będzie mieć nigdy prawa do alimentów na swą rzecz. 

Dwa warunki do przyznania obowiązku alimentacyjnego rozszerzonego 

Aby ustanowiony został obowiązek alimentacyjny rozszerzony konieczne są dwie przesłanki prawne. Po pierwsze orzeczenie o braku winy rozpadu małżeństwa, jego unieważnienia lub doprowadzenia do separacji przez osobę starającą się o alimenty dla siebie, po drugie były małżonek lub małżonka muszą być uznani przez sąd za wyłącznie winnych rozpadu małżeństwa. Osoba występująca o świadczenie alimentacyjne musi też mieć niezbite dowody, że jej sytuacja materialna znacząco pogorszyła się właśnie w wyniku rozwodu. Chodzi o to, aby przyczyny złej sytuacji finansowej zostały wskazane wraz z ich jednoznacznym przełożeniem na odczuwalne pogorszenie się statusu osoby występującej o alimenty. Ten rodzaj świadczeń alimentacyjnych przyznawany jest bezterminowo i zakończyć go może dopiero wydanie nowego orzeczenia o zmianie obowiązku alimentacyjnego, nowy związek małżeński osoby objętej alimentami lub śmierć jednej z osób związanych świadczeniem alimentacyjnym (płacącej lub otrzymującej alimenty). Ważna jest również zasada prawna mówiąc o tym, że ponoszenie świadczeń alimentacyjnych na rzecz byłego małżonka nie może doprowadzać do popadnięcia w niedostatek przez osobę płacącą alimenty. Tak, by tak zwane usprawiedliwione potrzeby były wystarczająco zaspokajane po obu stronach. 

Czytaj więcej na stronie Kancelarii Prawnej: https://dm-adwokaci.pl/alimenty-po-rozwodzie-na-rzecz-malzonka/